Το "πως", το "τι" και το "πόσο" των πλασματικών ετών για συνταξιοδότηση.

Με 168 ευρώ τον μήνα μπορούν οι ασφαλισμένοι - που θεμελιώνουν δικαίωμα από το 2011 και μετά - να επιλέξουν ανάμεσα σε τρεις «κατηγόριες» πλασματικών ετών, που μπορούν να εξαγοραστούν για τη συνταξιοδότηση. Το όφελος είναι διπλό, καθώς τα συγκεκριμένα χρόνια μετράνε τόσο για θεμελίωση δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση της σύνταξης από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Το ποσό της εξαγοράς γίνεται με την καταβολή εισφορών ίσων με το 20% του 25πλασίου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου 2011. Δηλαδή, όπως ήδη.....

αναφέρθηκε, είναι 168 ευρώ για κάθε αιτούμενο αναγνώρισης μήνα.

 

Η εξαγορά μπορεί να γίνει εφάπαξ με έκπτωση 15% ή με δόσεις, όσοι οι μήνες που ζητούνται προς εξαγορά. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως είναι δυνατή και η παρακράτηση μέχρι 1/4 του συνολικού ποσού της σύνταξης.

Ειδικότερα για μισθωτούς του ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες και ανεξάρτητα απασχολούμενους προβλέπονται τα εξής:

- Πλασματικός χρόνος των παιδιών. Είναι μία από τις πιο «δημοφιλείς» κατηγορίες πλασματικών ετών, που αναγνωρίζουν οι ασφαλισμένοι. Η εξαγορά μπορεί να γίνει ανεξαρτήτως της ημερομηνίας γέννησης (ή και υιοθεσίας) του τέκνου και δεν απαιτείται να είναι ανήλικο.

Πρέπει να σημειωθεί πως το δικαίωμα αναγνώρισης με εξαγορά του πλασματικού χρόνου των παιδιών το έχει πλέον και ο πατέρας χωρίς προηγούμενη εκχώρησή του από τη μητέρα. Μάλιστα η εξαγορά μπορεί να γίνει και από τους δύο γονείς και όχι μόνο από τον έναν όπως και η χρήση του χρόνου για θεμελίωση.

Ο χρόνος που εξαγοράζεται αντιστοιχεί σε 300 ημέρες ασφάλισης (ένα έτος) για το πρώτο παιδί, σε 600 ημέρες ασφάλισης (δύο έτη) για το δεύτερο παιδί και σε 600 ημέρες ασφάλισης (δύο έτη) για το τρίτο παιδί. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο ανώτατος χρόνος που μπορεί να εξαγοραστεί φτάνει τα πέντε έτη (1.500 ημέρες) για όσους είναι τρίτεκνοι.

Ωστόσο ο εν λόγω πλασματικός χρόνος δεν συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις διατάξεις:

• Των μητέρων και χήρων πατέρων ανηλίκων τέκνων (5.500 ημέρες εργασίας).
• Των γονέων αναπήρων τέκνων καθώς και των συζύγων και αδελφών αναπήρων (7.500 ημέρες εργασίας).
• Των ελάχιστων ημερών ασφάλισης στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (4.500 ημέρες εργασίας από τις οποίες 3.600 στα βαρέα).

Τέλος, ο εν λόγω πλασματικός χρόνος δε λαμβάνεται υπόψη για συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου.

-Χρόνος σπουδών. Είναι μία «εύκολη» επιλογή, καθώς ο συγκεκριμένος χρόνος είναι σχετικά οικονομικός (π.χ. σε σχέση με τη στρατιωτική θητεία) και δεν συγκρούεται από απόψεως θεμελίωσης με κάποιο δικαίωμα. Παράλληλα τα σχετικά δικαιολογητικά για την αξιοποίησή του είναι απλά και εύκολο να συγκεντρωθούν.

Στην εξαγορά μπορούν να προβούν όσοι φοίτησαν σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και δύνανται να αναγνωρίσουν ένα μόνο πτυχίο αναγνωρισμένο από το κράτος το οποίο και αποκτήθηκε μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας τους.

Μεταπτυχιακό
Για να προβεί κάποιος στην αναγνώριση είναι απαραίτητη προϋπόθεση η λήψη του εν λόγω πτυχίου και δεν επαρκεί απλώς η φοίτηση, πρέπει επομένως οι σπουδές να έχουν ολοκληρωθεί. Επιπρόσθετα δεν είναι δυνατή η εξαγορά χρόνου για μεταπτυχιακό ή διδακτορικό.

Τέλος, είναι δυνατή η αναγνώριση μέσων επαγγελματικών σχολών για τις οποίες έχει συνταχθεί σχετική λίστα από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος είναι κάτοχος πέραν του ενός πτυχίων, μπορεί ο ίδιος να επιλέξει ποιο πτυχίο θα χρησιμοποιήσει για αναγνώριση. Προκειμένου για χρόνο σπουδών σε ΤΕΙ αναγνωρίζεται και το εξάμηνο της πρακτικής άσκησης.

Ο χρόνος που αναγνωρίζεται είναι ίσος με τα ακέραια έτη σπουδών ως αυτά αναφέρονται στη σχετική βεβαίωση του πτυχίου και τα οποία προβλέπονται κατά το έτος αποφοίτησης.

Αν κατά τον χρόνο φοίτησης έχει υπάρξει ασφάλιση σε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, δεν είναι δυνατή η αναγνώριση του εν λόγω χρονικού διαστήματος.

Ως χρόνος φοίτησης θεωρείται ο χρόνος από την εγγραφή στη συγκεκριμένη σχολή μέχρι την ημερομηνία λήψης πτυχίου, μπορεί δηλαδή το συνολικό χρονικό διάστημα από το οποίο επιλέγεται ο αντίστοιχος χρόνος φοίτησης να είναι μεγαλύτερο από το αναφερόμενο στο εκάστοτε πτυχίο-βεβαίωση.

Εάν η ασφάλιση εντός του χρόνου σπουδών έχει γίνει για λιγότερες από 25 ημέρες τον μήνα, τότε με την εξαγορά μπορεί ο ασφαλισμένος να συμπληρώσει τις εναπομείνασες ημέρες.

Η εξαγορά του χρόνου σπουδών γίνεται για 25 ημέρες τον μήνα και για 300 ημέρες τον χρόνο.

-Χρόνος κενών ασφάλισης ή ανεργίας πέρα από την επιδοτούμενη του ΟΑΕΔ. Κενά διαστήματα υπάρχουν μεταξύ δύο χρονικών σημείων ασφάλισης, όπου έχει μεσολαβήσει χρόνος ως άνεργος για τον ασφαλισμένο χωρίς επιδότηση.

Ετσι για παράδειγμα ασφαλισμένος που έχει χρονικό διάστημα ανασφάλιστος από την τελευταία εργάσιμη ημέρα του ως σήμερα για να εξαγοράσει το εν λόγω κενό πρέπει να ασφαλιστεί ξανά. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθεί κενό ανάμεσα σε δύο ασφαλιστικές περιόδους.

Ο χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν ημερολογιακό μήνα (25 ημέρες) σε κάθε κενό. Για κάθε μήνα αναγνωρίζονται 25 ημέρες και για κάθε έτος 300.

«Αγκάθι»
Δεν μπορεί να αναγνωριστεί χρόνος για τον οποίον εντός του μήνα έχει υπάρξει έστω και μία ημέρα ασφάλισης. Ετσι δεν είναι δυνατή η εξαγορά σε περιπτώσεις μερικής ασφάλισης, όταν για όλους τους μήνες υπάρχει έστω και μία ημέρα ασφάλισης (ακόμη και αν μεσολαβούν μεταξύ των ημερών ασφάλισης κενά μεγαλύτερα των 25 ημερών).

Να σημειώσουμε εδώ ότι δεν είναι δυνατό να κάνουν χρήση των κενών ασφάλισης δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι πριν από τον διορισμό τους είχαν ασφάλιση σε ταμείο αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας.

Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που διαμορφώνονται και ισχύουν βάσει των διατάξεων του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 αλλά με βάση τον Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων και τον ν. 3865/2010.

Αντίθετα, τέως ασφαλισμένος στο Δημόσιο, ο οποίος στη συνέχεια ασφαλίστηκε στο ΙΚΑ ή άλλο Ταμείο του ιδιωτικού τομέα και θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2011 και εφεξής έχει τη δυνατότητα αναγνώρισης τυχόν κενών διαστημάτων ασφάλισης.

Νέα ευκαιρία
Ο χρόνος απεργίας

Μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 δίνεται η δυνατότητα να αναγνωριστεί και ο χρόνος απεργίας τόσο για τη θεμελίωση δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης. Αναγκαία προϋπόθεση είναι να καταβληθούν ασφαλιστικές εισφορές που υπολογίζονται στο 20% του συνόλου των εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη. Οι αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται οι εισφορές είναι αυτές που λαμβάνει ο ασφαλισμένος κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για αναγνώριση (δηλ. της ενεργού απασχόλησης) ή οι αποδοχές του τελευταίου μήνα πλήρους απασχόλησης.

Πότε προβλέπεται έκπτωση
Ακριβή η εξαγορά της στρατιωτικής θητείας

Ακριβά κοστίζει στους ασφαλισμένους η εξαγορά της στρατιωτικής θητείας από τα ασφαλιστικά ταμεία, παρά τις εκπτώσεις που προβλέπονται από το 2011 και μετά. Συγκεκριμένα, για την εξαγορά απαιτείται η καταβολή του 20% επί των ακαθάριστων αποδοχών του μισθωτού τη στιγμή της αίτησης.

Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα με τις διατάξεις του 2011 και του 2012 προβλέπεται έκπτωση που φτάνει το 30% επί του καταβαλλόμενου ποσού. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου 2011. Ουσιαστικά το ποσό για την εξαγορά δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 168 ευρώ τον μήνα που ισχύει για τα άλλα πλασματικά έτη.

Ενα ίδιον του χρόνου της στρατιωτικής θητείας που αφορά κατά κύριο λόγο τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι το γεγονός ότι για κάθε μήνα εξαγοράζονται 30 ημερομίσθια και όχι 25. Ετσι, ενώ το ανώτατο όριο για τις εξαγορές παραμένει για όσους θεμελιώνουν το 2011 οι 48 μήνες και για το 2012 οι 60, οι τελικές ημέρες ασφάλισης μπορούν να είναι περισσότερες από 1.200 ή 1.500 αντίστοιχα, οδηγώντας σε θεμελίωση περιπτώσεις που μπορεί να έμεναν εκτός λόγω εξάντλησης των πλασματικών ετών.

Αντίθετα, μέσα στο ανώτατο όριο κατ' έτος θεμελίωσης για τα πλασματικά έτη συμπεριλαμβάνεται και το εφεδρικό επίδομα που καταβαλλόταν από τον Ειδικό Λογαριασμό Στρατευόμενων μισθωτών του ΟΑΕΔ. Τέλος πρέπει να σημειωθεί πως από την 1η Ιανουαρίου 2015 για την εξαγορά του στρατού η έκπτωση φτάνει το 50%. Ενδεικτικά αναφέρεται το εξής παράδειγμα: Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα με αποδοχές 1.550 ευρώ θέλει να εξαγοράσει δύο έτη στρατού. Σε περίπτωση που η εξαγορά γίνεται μέχρι το 2014 θα πρέπει να πληρώσει 5.208 ευρώ για τη διετία. Από 1ης Ιανουαρίου 2015 θα έχει μεγαλύτερη έκπτωση και θα καταβάλλει 3.720 ευρώ.

Ο χρόνος προεγγραφής στον ΟΑΕΕ

Οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ μπορούν να αναγνωρίσουν το χρονικό διάστημα αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (που θα έπρεπε να είχε υπαχθεί στα πρώην ταμεία ΤΕΒΕ-ΤΑΕ-ΤΣΑ) και για το οποίο δεν έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές.

Η δυνατότητα εξαγοράς αναφέρεται σε αποδεδειγμένη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα μητρώα των τριών Ταμείων. Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ που έχουν εγγραφεί για πρώτη φορά μετά την 1η Ιανουαρίου 2007.

Ωστόσο, ο χρόνος αυτός δεν πρέπει να υπερβαίνει τα πέντε έτη και μπορεί να έχει πραγματοποιηθεί οποτεδήποτε πριν από την εγγραφή. Δεν μπορεί να αναγνωριστεί ο εν λόγω χρόνος αν:

-Για το ίδιο διάστημα έχει υπάρξει ασφάλιση σε άλλον φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο και

-Με αίτησή του ο ασφαλισμένος έχει λάβει νόμιμα εξαίρεση, για οποιαδήποτε αιτία, από την ασφάλιση των πρώην ΤΕΒΕ-ΤΑΕ-ΤΣΑ για το διάστημα που ζητείται η αναγνώριση.

Σημειώνεται πως μπορούν να αναγνωρίσουν τον χρόνο αυτόν όσοι έχουν υποβάλει αίτημα από το 2011 και μετά και θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις αυξημένες προϋποθέσεις του άρθρου 10 Ν. 3863/10.

Η εξαγορά του χρόνου γίνεται με την καταβολή ασφαλιστικής εισφοράς ίσης με την εισφορά του κλάδου σύνταξης της πέμπτης ασφαλιστικής κατηγορίας του ΟΑΕΕ, όπως ισχύει κάθε φορά ή κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία.

Το ποσό της εξαγοράς καταβάλλεται: εφάπαξ ή σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να είναι περισσότερες από το ήμισυ των αναγνωριζόμενων μηνών (π.χ. 60 μήνες/2=30 δόσεις).

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΕΘΝΟΣ / ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ