Είναι αυτό το «νέο» σχολείο; Του Βασίλη Κρεμμυδά.

΄Ολοι έχουμε ακούσει για το «νέο σχολείο»· το έχουν διαφημίσει αρκετά· χωρίς, ασφαλώς, να λένε τι είναι. Εμείς οι απλοί άνθρωποι που έχουμε παιδιά, εγγόνια και ό,τι άλλο στα σχολεία, όταν ακούμε «νέο», το οτιδήποτε, καταλαβαίνουμε κάτι αλλιώτικο, κάτι προχωρημένο, κάτι που οπωσδήποτε ωφελεί. Και όταν πρόκειται για σχολείο, υποθέτουμε ότι «νέο» θα πει ένα σχολείο ανανεωμένο όπου ο δάσκαλος θα κάνει πιο άνετα και πιο ευχάριστα τη δουλειά του με νέα μέσα και νέες διευκολύνσεις· και ο μαθητής θα χαίρεται το μάθημα και τον δάσκαλό του, θα μαθαίνει ευκολότερα και περισσότερα και θα έχει πολύ χρόνο για να «παίξει», με ό,τι εννοούμε με το παίζω σε κάθε ηλικία, ώστε την επομένη να θέλει να πάει στο σχολείο· να θέλει, να μην του είναι καταναγκασμός.

Για να δούμε, είναι αυτό το «νέο» σχολείο; Το «νέο σχολείο» στο Δημοτικό - από εκεί αρχίζει η αλλαγή - είναι περίπου το εξής: τα παιδάκια έχουν περισσότερες ώρες μάθημα, τα βιβλία είναι περισσότερα και πιο «χοντρά» και η δουλειά στο σπίτι απαιτεί περισσότερο χρόνο και τη βοήθεια της μαμάς! Οσο για το περιεχόμενο των βιβλίων, αυτό μας πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω.

Δηλαδή, το «νέο σχολείο» είναι πιο επιβαρυντικό από το παλιό· για τα παιδάκια εννοώ - το βάρος της τσάντας που κουβαλούν πρωί και μεσημέρι αυτά τα πανέμορφα πλασματάκια εγώ δυσκολεύομαι να το σηκώσω. Ξέρω ότι το δύσκολο σχολείο ικανοποιεί μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Θυμάμαι μια μαμά που μου έλεγε ότι η δασκάλα της κόρης της δεν είναι καλή γιατί «δεν τους βάζει δουλειά για το σπίτι»! Ασχετη η εν λόγω μαμά με τα της εκπαίδευσης, με τη δουλειά της μικρής μαθήτριας στο σπίτι θα πετύχει δύο πράγματα: θα κάνει ό,τι και «όλες» οι μαμάδες και θα μπορεί να ασκεί τη.... μητρική εξουσία - και βία -, πάλι όπως «όλες» οι μαμάδες!

Αυτό είναι με δυο λόγια το «νέο» σχολείο, μούντζα να 'χει το παλιό, που θα καταλήξει να το νοσταλγούμε. Οσο γι' αυτό που το μέρος αυτό της κοινωνίας και οι εξουσίες ονομάζουν «παιδαγωγική» - γέμισε ο τόπος με παιδαγωγούς και διδακτικές - έχει πάει περίπατο· ακριβώς όπως και η ψυχούλα αυτών των μικρών παιδιών που μαθαίνουν - ακόμη! - πως το βασανιστήριο σε κάνει να μαθαίνεις, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Στρεβλώνουν, με τα βιβλία και τη διδασκαλία, τις ψυχές και τη σκέψη αυτών των τρυφερών πλασμάτων λέγοντάς τους, για παράδειγμα, ότι να μάθουν σε ποιο χωριό σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς είναι μια απαραίτητη γνώση! Οπως και ότι ο τίτλος του βιβλίου που αναγγέλλει «ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου» δεν σημαίνει τίποτ' άλλο από την ελληνική ιστορία!

Μαθαίνει λοιπόν αυτή η τρυφερή ψυχή ότι η πατρίδα του είναι ο κόσμος όλος - και πώς να καταλάβει αυτό που συμβαίνει σήμερα, που αν η Γερμανία δεν μας δώσει λεφτά μπορεί, εκτός από τη μαμά του, και ο μπαμπάς του να μείνει άνεργος. Ή δεν πρέπει να το ξέρει επειδή «είναι μικρό»; Εμ, έλα όμως που τα παιδιά, «έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα», καταπώς μας είπε ο Σαββόπουλος.

Αυτά και άπειρα άλλα είναι το «νέο σχολείο»· οι κύριοι υπουργοί που το κατασκεύασαν μπέρδεψαν το νέο με το παλαιό, την ανανέωση με την αναπαλαίωση.

Λένε διάφοροι: δεν έχουν - οι υπουργοί - καλούς συμβούλους! Ωραία, δεν έχουν καλούς συμβούλους, παιδιά δεν έχουν; Οι ίδιοι ή κάποιοι στενοί συγγενείς; Για να πληροφορηθούν ότι οι περισσότερες ώρες σχολείο και η πολλή δουλειά στο σπίτι σκοτώνουν τη χαρά του παιδιού τους; Και ότι, αν εκείνοι δεν είναι σε θέση να βοηθήσουν, χρειάζονται δασκάλους ιδιωτικούς. Μήπως όλη η υπόθεση του «νέου σχολείου» απορροφά την ανεργία των δασκάλων;

Ή μήπως πρέπει να σκεφτούμε ότι εμπρός στην εξυπηρέτηση της ιδεολογίας μας, ας θυσιαστεί και η υγεία ακόμη του μικρού παιδιού;

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών